Bilindiği üzere, 655 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye dayanılarak Tehlikeli Malların Karayolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşması (ADR) paralelinde hazırlanan “Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik” Bakanlığımızca revize edilerek 24/10/2013 tarihli ve 28801 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. 

Söz konusu Yönetmeliğin İkinci Bölüm, Taşımacılık Faaliyetlerinde Genel Kurallar başlığı altındaki 5 inci maddenin  birinci fıkrasında “Tehlikeli maddeler kamuya açık karayolunda, bu Yönetmelik ve ADR hükümlerine uygun olarak ekonomik, kontrollü, seri, güvenli, insan sağlığına zarar vermeden ve çevreye olumsuz etkisi en az olacak şekilde taşınır” hükmü ile üçüncü fıkradaki “Tehlikeli maddelerin taşınmasında yer alan taraflar, hasar ve yaralanmaları önleyebilmek ve gerekirse bunların etkisini en aza indirebilmek için ön görülebilen risklerin yapısını ve boyutunu göz önünde bulundurarak bu Yönetmeliğe ve ADR hükümlerine uygun tedbirleri almak zorundadırlar.” hükmü mevcuttur.   

Bu bağlamda, tehlikeli maddelerin karayoluyla taşımasında; sertifikalı ambalajların (paketler) kullanılması;  tehlikeli madde taşımacılığı konusunda eğitim almış sürücülerin kullandığı, ADR ve Yönetmelikte belirtilen işaret, etiket ve turuncu plakalar ile donatılmış “Taşıt Uygunluk Belgesi/ADR Uygunluk Belgesi”ne sahip taşıtlarla  yapılması gerekmektedir.   

Bu itibarla, Yönetmeliğin 23 üncü maddesinde denetimle görevli ve yetkili kılınan kurum ve kuruluşlara mensup personel tarafından, Bakanlığımızca bu hususta yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar Yönetmeliğin 24 üncü maddesine göre yol kenarı denetimlerinin EK’de yer alan  kontrol listesine göre yapılması, tespit edilen ihlallerde gerekli idari para cezalarının uygulanmasına yönelik İdari Para Cezası Tutanaklarının düzenlenmesi hususunda gereğini rica ederim.     

EK

24 Ekim 2013 tarihli ve 28801 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmeliğin 24 üncü maddesine göre yol kenarı denetimlerinde, Yönetmeliğin 23 üncü maddesi ile denetimle görevli ve yetkili kurum ve kuruluşlara mensup personel tarafından yapılacak denetimlerde kullanılacakKontrol Listesi ile ihlallerde uygulanacak İdari Para Cezaları aşağıdaki tabloda verilmiştir.

ADR: Tehlikeli Malların Karayolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşması 
Yönetmelik: Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik 
Gönderen: Eşyayı taşımacıya teslim eden, alıcıyı belirleyen taşıma evrakında ismi bulunan gerçek veya tüzel kişi  
Taşımacı:Karayolu Taşıma Yönetmeliğine göre  C1, C2, K1, K2, L1, L2, R1, R2 yetki belgelerinden birine sahip olan gerçek veya tüzel kişi 
Sürücü: Tehlikeli madde yüklü aracı kullanan SRC 5 belgesine sahip şoför 

(6) 
 
YAZILI TALİMAT 
 
Tehlike veya bir kaza durumunda araç personelinin nasıl hareket edeceğiyle ilgili hazırlanan yazılı talimat 3 bölümden oluşur ve asgari aşağıdaki bilgileri içerir. 
 
Bölüm 1 
Taşıma esnasında oluşabilecek bir kaza veya tehlike anında araç ekibi, güvenli ve elverişli bir yerde aşağıdaki adımları izlemelidir:  
 
- Fren sistemini devreye sokunuz, motoru durdurunuz ve mümkün ise şalteri kullanarak aküyü devre dışı bırakınız; 
 
- Tutuşmaya sebep olabilecek kaynaklardan kaçınınız, özellikle sigara içmeyiniz ve herhangi bir elektrikli aygıt çalıştırmayınız; 
 
- Olay, kaza veya taşınan madde ile ilgili mümkün olduğunca çok bilgi vermeye çalışarak uygun acil yardım hizmetlerini arayınız;  
 
- Uyarı yeleği giyiniz ve uygun bir şekilde ikaz işaretlerini yerleştiriniz; 
 
- Gelen yardım ekiplerine cevap vermek adına taşıma evraklarını hazırda bulundurunuz; 
 
- Dökülen maddelerin üzerinde yürümeyiniz veya dokunmayınız. Üzerinize rüzgarla gelen havaya karışmış olabilecek gazı, dumanı, tozu, buharı solumaktan kaçınınız;  
 
- Uygun ve güvenli olduğunda lastik, fren ve motor bölümlerindeki ufak ve başlangıç yangınlarını söndürmek için yangın söndürücü kullanınız. 
 
- Araç personeli, yük bölümündeki yangınların üstesinden gelmeye çalışmamalıdır.  
 
- İlgili durumlarda ve güvenliyse, kabindeki ekipmanlar kullanılarak taşınan tehlikeli maddenin su kaynaklarına, kanalizasyon sistemine sızıntısı önlenmelidir. 
 
- Kazanın veya acil durumun gerçekleştiği ortamdan uzaklaşın; olay yerinde bulunan insanlara oradan uzaklaşmalarını tavsiye ediniz ve acil yardım ekibinin tavsiyelerini dinleyip, uygulayınız.  
 
- Taşınan maddeye maruz kalan kıyafetlerinizi ve taşınan maddelere karşı kullandığınız koruyucu ekipmanları kaldırınız ve onları güvenli bir şekilde bertaraf ediniz

(8) 
İZİN ALINMASI ZORUNLU OLAN TEHLİKELİ MADDE SINIFLARI 
 

Bilindiği üzere; tehlikeli madde taşımacılığı kapsamında gerçekleştirilen yol kenarı denetimleri 1 Ocak 2015 tarihinden itibaren Bölge Müdürlüklerimizce yapılmaktadır. Söz konusu denetimler 24.10.2013 tarih ve 28801 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 01.01.2014 tarihinde yürürlüğe giren Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik ile Tehlikeli Madde Taşımacılığında Yol Kenarı Denetimi Hakkında Genelge (2014 / TMKTDGM-02 ) hükümlerine göre yapılmaktadır.  
 
Konuyla ilgili bugüne kadar uygulamada yaşanan tecrübeler ve yapılan denetimlerin Yönetmelik ve Genelgenin amaç ve hedeflerine uygun olarak uygulanmasını teminen aşağıdaki düzenlemelere ihtiyaç duyulmuştur. 
 
Buna göre; 
 
A-  Bölge Müdürlükleri arası uygulama birlikteliğinin sağlanması ve söz konusu denetimlerin sağlıklı bir şekilde yapılması için denetim personelinin, EK-1 de yer alan denetim prosedürlerine riayet etmesi gerekmektedir. Denetim personelinin, yol kenarı denetimlerinde ayrıca, aşağıdaki hususlara dikkat etmeleri önem arz etmektedir.  
 
 Yönetmeliğin 28 inci maddesi 4 üncü fıkrası (c) ve (ğ) bentleri kapsamındaki hususlar sadece firma denetimleri için olup bu neviden denetimler, yol kenarı denetimlerinde yapılmayacaktır. 
 
 Yapılan yol kenarı denetimlerinde, ADR Uygunluk/Taşıt Uygunluk Belgesine sahip olan ancak, yeterliliğinin kaybolduğu tespit edilen araçların muayene merkezine sevk edilip muayenelerinin yaptırılması gerekir. Bu durumda, denetimi gerçekleştiren yetkili personel tarafından EK-4 deki Uygunsuzluk Tespit Tutanağının düzenlenerek aracın tehlikeli madde taşıyan araçların muayene ve testleri için Bakanlığımız tarafından yetkilendirilen Muayene Merkezlerinden birine sevki yapılacaktır.  
 
B-  Tehlikeli madde taşımacılığı yol kenarı denetimlerin elektronik ortamda arşivlenmesi: 
 
 İdari para cezası tatbik edilen araçlar için bilgisayar ortamında yıllara göre bir klasör oluşturulacak ve bu klasörün içerisinde idari para cezası kesilen araç plakasına göre alt klasör oluşturularak bu araç için çekilen tüm fotoğrafların bu klasöre aktarılması sağlanacaktır.  Söz konusu elektronik arşiv minimum 5 yıl süre ile muhafaza edilecektir. 
 
C-  Tehlikeli madde taşımacılığı yol kenarı denetimi ve şirket denetimlerinin işlendiği UNET sistemindeki Denetim Modülünde revizyona gidilmiştir. Bundan sonra: 
                                                                      T.C.                   ULAŞTIRMA DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI Tehlikeli Mal ve Kombine Taşımacılık Düzenleme Genel Müdürlüğü 
 
Gazi Mustafa Kemal Bulvarı No: 128 Maltepe – Çankaya / ANKARA Ayrıntılı bilgi için irtibat: K.ERKAN  Daire Başkanı Telefon: (0312) 203 22 96   Faks: (0312) 231 51 89  
 
 
                                                                                                                                                                                2/2 
    
 
 Tehlikeli madde yol kenarı denetimlerinde gerek uygunsuzlukları tespit edilip idari para cezası kesilen araç bilgileri gerekse de uygunsuzluk bulunmayan araç bilgileri, denetimi yapan yetkili denetim uzmanı tarafından Bakanlığımız U-NET sistemine eksiksiz olarak her bir araç için girilecektir.    Tehlikeli madde ile iştigal eden firmalara yönelik denetimler de uygunsuzluk bulunsun veya bulunmasın yine U-NET sistemine işlenecektir.   Her iki denetim hakkında, Tehlikeli Mal ve Kombine Taşımacılık Düzenleme Genel Müdürlüğüne periyodik olarak yazılı ve/veya e-posta ile gönderilen istatistiki bilgiler, revize edilen sistem üzerinden bu bilgilere ulaşılabildiğinden bundan böyle gönderilmeyecektir.   
 
D-  Yönetmeliğin 9 uncu maddesi (g) bendi gereğince araçta bulundurulması zorunlu olan Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Poliçesi, Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi ile yapılan Protokol sonucunda U-NET sistemi üzerinden sorgulanabilecektir. Aracın, Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasının olup olmadığı Bölge Müdürlüğünüzce daha önce isimleri bildirilen (EK-5 isimleri bulunan) ve U-NET sistemi üzerinden kontrol etmeye yetkilendirilmiş personel tarafından sistem üzerinden araç plakası ile kontrol edecek ve geçerli poliçe bilgisi bulunması halinde idari para cezası uygulanmayacaktır.    
 
Bakanlığımızın, Tehlikeli Malların Karayolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşmasına (ADR) göre denetim yükümlülüğünü yerine getirmek ve Bakanlığımız 2017-2021 yıllarını kapsayan Stratejik Planında yapılması taahhüt edilen tehlikeli madde taşımacılığı denetim sayılarına ulaşmak için denetimlerin ilgili mevzuat ve bu Genelge çerçevesinde yapılması ve bu bilgilerin U-Net Otomasyon Sisteminde bulunan "Denetim" modülüne vakitlice girilmesi gerekmektedir.  
Bilgilerinizi ve gereğinin buna göre ifasını rica ederim. 
 

Suat Hayri AKA

Bakan a.

Müsteşar

EKLER: 
 

1. Denetim prosedürleri,
2. Aracın 4 tarafından çekilecek fotoğraflara örnekler,
3. Araçta bulunması zorunlu evrak, kişisel ve genel koruyucu ekipmanlar ile yangın söndürme teçhizatının fotoğraflama örnekleri,
4. Uygunsuzluk Tespit Tutanağı,
5. Mali Sorumluluk Sigortasını U-NET üzerinden kontrole yetkili personel listesi.

Denetim personeli, denetime başlamadan önce araç sürücüsüne kendilerini tanıtmaları ve denetimin kapsamı konusunda bilgi verip aracı müsait bir alana çektirip kontağı kapattırdıktan sonra; aşağıdaki prosedürleri sırasıyla uygulayacaklardır.  
 
1 Sürücüden; ehliyet, aracın ruhsatı, SRC5 belgesi, Taşıma Evrakı, Yazılı Talimat, Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Mali Sorumluluk Sigorta Poliçesi, ADR/Taşıt Uygunluk Belgesi veya Taşıt Durum Tespit Belgesi gibi evrakları hazırlamasını isteyecektir. 
 
2 Sürücü istenen evrakı hazırlarken kendilerinin aracın; önden, arkadan ve her iki yandan tehlike ikaz levhaları, araç plakası ve turuncu renkli plakaları gösterecek şekilde fotoğraflarını çekecektir. (EK-2 de gösterildiği gibi uygun açılardan ve görülür bir şekilde fotoğraflaması) 
 
3 Sürücüden istenen evrak kontrol edildikten sonra fotoğrafları çekilecektir. (EK-3 de bazı örnekler verilmiştir) 
 
4 Aracın etiketleme ve işaretleme kontrolleri yapılacaktır.  
 
5 Taşınan tehlikeli maddenin özelliğine ve miktarına göre araçta bulunması zorunlu olan kişisel ve genel koruyucu ekipmanlar ile yangınla mücadele ekipmanının sürücüden teker teker istenmesi ve toplu olarak fotoğraflamak için aracın ön tarafına bunların koydurulması. En son aracın plakası da görülecek şekilde bu ekipmanların fotoğrafı çekilecektir. (EK-3 de gösterildiği gibi) 
 
6 Araçta eğer sürücünün yanında başka bir yardımcı personel varsa söz konusu kişisel ekipmanlar her ikisi için de istenecektir.  
 
7 Araçta bulunması zorunlu olan yangın söndürme tüplerinin özellik, sayı ve kapasitelerinin kontrol edilmesi. Bu tüplerin, test tarihlerinin geçip geçmediği, mührünün açılıp açılmadığı ve tüpün üzerindeki basınç göstergesindeki ibrenin yeşil alanda olup olmadığı kontrol edilecektir.  
 
8 Taşınan yükün tehlikeli madde olup olmadığının şüphelenildiği durumlarda, taşınan ürün için hazırlanan Güvenlik Bilgi Formunun (MSDS Form) kontrol edilecektir. Söz konusu Form araçta bulunmuyor ise sürücü tarafından ilgililerden temin edilmesinin sağlanacaktır.  
 
9 Ambalajlı taşımacılıkta kullanılan ambalajların UN onaylı olup olmadığı, tehlike ikaz işaretleriyle işaretlenip işaretlenmediği ve kargo emniyetinin sağlanıp sağlanmadığı kontrol edilecektir.